ایمونوتراپی، یک درمان پزشکی برای آلرژی‌های محیطی، مانند نیش حشرات و آسم است. این ایمونوتراپی شامل قرار دادن افراد در معرض مقدار بیشتری از آلرژن‌ها در تلاش برای تغییر پاسخ سیستم ایمنی است.
در ایمونوتراپی از واکسن‌های آلرژی تزریقی منظم در طی یک دوره زمانی – عموماً حدود سه تا پنج سال – برای متوقف کردن یا کاهش حملات آلرژی استفاده می‌شود. هر واکسن آلرژی حاوی مقدار کمی از ماده یا مواد خاصی است که واکنش‌های آلرژیک شما را تحریک می‌کند. به این مواد آلرژن می‌گویند. واکسن‌های آلرژی فقط حاوی مقداری آلرژن هستند که سیستم ایمنی بدن شما را آگاه سازد ولی علائم آلرژی ایجاد نکند.
با گذشت زمان، پزشک دوز آلرژن‌ها را در هر یک از واکسن‌های آلرژی افزایش می‌دهد. افزایش دوز کمک می‌کند تا بدن شما به مواد آلرژی زا (حساسیت زا) عادت کند. در نتیجه سیستم ایمنی بدن شما نسبت به آلرژن‌ها تحمل بیشتری پیدا می‌کند و باعث می‌شود علائم آلرژی شما به مرور زمان کاهش یابد.
مطالعه بیشتر: مواد غذایی آلرژی‌زا
چرا ایمونوتراپی آلرژی انجام دهیم؟
واکسن‌های آلرژی ممکن است انتخاب خوبی برای شما باشد اگر:
- داروها علائم شما را به خوبی کنترل نمی‌کنند و نمی‌توانید از چیزهایی که باعث واکنش‌های آلرژیک شما می‌شوند اجتناب کنید
- داروهای آلرژی با سایر داروهایی که باید مصرف کنید تداخل دارند یا باعث ایجاد عوارض جانبی آزاردهنده می‌شوند
- تمایلی به استفاده طولانی مدت از داروهای آلرژی ندارید
- به نیش حشرات حساسیت دارید
از واکسن‌های آلرژی برای کنترل علائم ناشی از موارد زیر می‌توان استفاده کرد:
- آلرژی فصلی: اگر علائم آسم آلرژیک فصلی یا تب یونجه دارید، ممکن است به گرده‌های منتشر شده از درختان، علف‌ها یا علف‌های هرز حساسیت داشته باشید.
- آلرژن‌های فضای بسته داخل خانه: اگر علائمی از آلرژی در طول سال دارید، ممکن است به آلرژن‌های داخلی مانند کنه‌های گرد و غبار، سوسک‌ها، کپک‌ها یا شوره حیوانات خانگی مانند گربه یا سگ حساسیت داشته باشید.
- نیش حشرات. واکنش‌های آلرژیک به نیش حشرات می‌تواند توسط زنبورها یا حشرات دیگری ایجاد شود.
لازم به ذکر است که واکسن‌های آلرژی برای آلرژی‌های غذایی یا کهیر مزمن در دسترس نیستند.
مطالعه بیشتر: آلرژی فصلی
خطرات ایمونوتراپی آلرژی
واکسن‌های آلرژی برای اکثر مردم مشکلی پیش نمی‌آورند. اما حاوی موادی هستند که می‌تواند باعث واکنش آلرژیک گردد. بنابراین واکنش‌ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- واکنش‌های موضعی، که می‌تواند شامل قرمزی، تورم یا تحریک در محل تزریق باشد. این واکنش‌های رایج معمولاً در عرض چند ساعت پس از تزریق شروع و پس از آن برطرف می‌شوند.
- واکنش‌های سیستمیک، که کمتر شایع – اما به طور بالقوه جدی‌تر- هستند. ممکن است دچار عطسه، احتقان بینی یا کهیر شوید. واکنش‌های شدیدتر ممکن است شامل تورم گلو، خس خس سینه یا سفت شدن قفسه سینه باشد.
- آنافیلاکسی یک واکنش نادر تهدید کننده زندگی به واکسن‌های آلرژی است. آنافیلاکسی می‌تواند باعث کاهش فشار خون و مشکلات تنفسی شود. این واکنش آلرژیک اغلب در عرض 30 دقیقه پس از تزریق شروع می‌شود، اما گاهی ممکن است دیرتر از آن نیز شروع شود.
اگر دوزهای برنامه ریزی شده واکسن های آلرژی را نادیده بگیرید، ممکن است مجبور شوید دوباره دوزهای کمتری را شروع کنید تا از واکنش های جدی جلوگیری شود.
مصرف یک داروی آنتی هیستامین قبل از تزریق واکسن آلرژی می‌تواند خطر واکنش، به ویژه واکنش موضعی را کاهش دهد. قبل از مصرف آن حتما با پزشک خود مشورت کنید تا ببینید که این کار را به شما توصیه می‌کند یا خیر.
پس از هر بار تزریق به مدت 30 دقیقه در مطب پزشک تحت نظر خواهید بود، زمانی که معمولاً جدی‌ترین واکنش‌ها ممکن است رخ می‌دهد. اگر پس از خروج واکنش شدیدی داشتید، به مطب پزشک خود بازگردید یا به نزدیکترین اورژانس بروید. در صورت توصیه پزشک، اپی نفرین را مصرف کنید.
مطالعه بیشتر: درمان آلرژی
آماده شدن جهت ایمونوتراپی
قبل از شروع دوره ایمونوتراپی، پزشک از شما آزمایش پوست یا آزمایش خون می‌گیرد تا مشخص کند که واکنش‌های شما ناشی از آلرژی است یا خیر. همچنین در این آزمایش ها مشخص می‌شود که کدام آلرژن‌های خاص باعث علائم و نشانه‌های شما می‌شوند.
در طی یک آزمایش پوستی، مقدار کمی از آلرژن مشکوک به پوست شما بصورت سطحی تزریق می‌شود و سپس آن ناحیه برای حدود 15 دقیقه مشاهده می‌شود. تورم و قرمزی نشان دهنده حساسیت به این ماده است.
هنگامی که برای واکسن‌های آلرژی مراجعه می‌کنید، اگر به هر نحوی احساس ناخوشایندی پیدا کردید، حتما به پرستاران یا پزشکان اطلاع دهید. به ویژه در صورت ابتلا به آسم، این امر بسیار مهم است. همچنین اگر به دنبال ایمونوتراپی قبلی علائمی داشتید حتما به آنها اطلاع دهید.
انتظار چه چیزی داشته باشید؟
واکسن‌های آلرژی معمولاً در قسمت بالای بازو تزریق می‌شود.
برای موثر بودن، تزریق واکسن‌های آلرژی بر اساس برنامه‌ای انجام می شود که شامل دو مرحله است:
مرحله آماده سازی کهمعمولاً سه تا شش ماه طول می‌کشد. به طور معمول تزریق واکسن‌ها یک تا سه بار در هفته انجام می‌شود. در این مرحله دوز آلرژن به تدریج با هر تزریق افزایش می‌یابد.
مرحله نگهدارنده معمولاً برای سه تا پنج سال یا بیشتر ادامه می‌یابد. تقریباً ماهی یک بار به شات‌های آلرژی نیاز دارید.
در برخی موارد، مرحله آماده سازی سریعتر انجام می‌شود. این می‌تواند مدت زمان مورد نیاز برای رسیدن به مرحله نگهدارنده و رهایی ازعلائم آلرژی را کاهش دهد، اما خطر واکنش شدید را نیز افزایش می‌دهد.
در صورت بروز واکنش، پس از هر بار تزریق باید 30 دقیقه در مطب پزشک بمانید.
نتایج
علائم آلرژی یک شبه متوقف نمی‌شود. علائم معمولا در طول سال اول درمان بهبود می‌یابند، اما بهبود قابل توجه اغلب در طول سال دوم اتفاق می‌افتد. در سال سوم، اکثر مردم نسبت به آلرژن‌های موجود در واکسن حساسیت ندارند و دیگر واکنش‌های آلرژیک قابل‌توجهی به آن مواد نشان نمی‌دهند.
پس از چند سال درمان موفقیت آمیز، برخی از افراد حتی پس از قطع واکسن‌های آلرژی، مشکلات آلرژی قابل توجهی ندارند. اما برخی از افراد دیگر برای تحت کنترل نگه داشتن علائم به تزریق مداوم نیاز دارند.
منبع: Mayoclinic
مطالعه بیشتر: علائم انواع آلرژی _ تفاوت آلرژی و سرماخوردگی
