شیمی درمانی یکی از روش‌های درمانی برای سرطان ریه است که با استفاده از داروها سلول‌های سرطانی را از بین می‌برد.
برنامه شیمی درمانی شما بستگی به نوع و مرحله سرطان ریه، سلامت کلی شما، اهداف و ترجیحات درمانی‌تان با هم تفاوت دارد.
موارد استفاده از شیمی‌درمانی در سرطان ریه
شیمی‌درمانی به عنوان درمان اصلی برای سرطان ریه سلول کوچک (SCLC) استفاده می‌شود، اما در مواردی از سرطان ریه غیر سلول کوچک (NSCLC)، پزشکان ممکن است شیمی درمانی را قبل یا بعد از جراحی یا حتی به جای جراحی به کار ببرند.
– درمان کمکی: این نوع شیمی‌درمانی پس از جراحی سرطان ریه برای از بین بردن سلول‌های سرطانی باقی‌مانده به کار می‌رود.
– درمان نئوادجوانت: این نوع شیمی‌درمانی برای کوچک کردن تومور قبل از جراحی تجویز می‌شود.
حتی افراد مسن مبتلا به سرطان ریه نیز می‌توانند از شیمی‌درمانی بهره‌مند شوند. اگر به هر دلیلی قادر به انجام جراحی نیستید، ممکن است ترکیبی از شیمی‌درمانی و پرتودرمانی برای کوچک کردن تومور به کار رود.
شیمی‌درمانی و پرتودرمانی
شیمی‌درمانی معمولاً به همراه پرتودرمانی برای درمان سرطان ریه استفاده می‌شود. ترکیب این دو ممکن است در از بین بردن سلول‌های سرطانی مؤثرتر باشد. در برخی بیماران، شیمی‌درمانی می‌تواند به کوچک نگه داشتن تومور کمک کند تا پرتودرمانی بهتر بتواند آن را از بین ببرد. این ترکیب همچنین ممکن است از رشد مجدد سلول‌های سرطانی پس از پرتودرمانی جلوگیری کند.
با این حال، استفاده همزمان از شیمی‌درمانی و پرتودرمانی ممکن است عوارض جانبی شدیدی به همراه داشته باشد.
شیمی‌درمانی برای SCLC
حدود 15 درصد از موارد سرطان ریه مربوط به سرطان ریه سلول کوچک (SCLC) است.
– اگر SCLC در مرحله محدود باشد، شیمی‌درمانی و پرتودرمانی به طور همزمان برای کوچک کردن تومور به کار می‌روند.
– در مواردی که SCLC گسترده شده است، فقط شیمی‌درمانی به کار می‌رود زیرا پرتودرمانی نمی‌تواند به طور مستقیم بر تومورهای گسترده اثر بگذارد.
درمان شیمی‌درمانی برای SCLC معمولاً شامل اتوپوزید (Toposar, Vepesid) به همراه یک داروی پلاتین مانند سیس‌پلاتین (Platinol) یا کربوپلاتین (Paraplatin) است که به این ترکیب “رژیم EP” می‌گویند. اگر SCLC شما گسترده باشد، ممکن است به جای رژیم EP، ترکیبی از کربوپلاتین و ایرینوتکان (Camptosar) تجویز شود.
شیمی‌درمانی برای NSCLC
حدود 90 درصد از موارد سرطان ریه به سرطان ریه غیر سلولی (NSCLC) مربوط می‌شود. برای NSCLC، شیمی‌درمانی ممکن است قبل یا بعد از جراحی تجویز شود. حتی اگر تومور با جراحی برداشته شده و پرتودرمانی انجام شده باشد، شیمی‌درمانی می‌تواند به از بین بردن سلول‌های سرطانی باقی‌مانده که ممکن است به سایر نقاط بدن گسترش یافته باشند، کمک کند.
– درمان پس از جراحی: برای افرادی که NSCLC دارند، شیمی‌درمانی پس از جراحی ممکن است به جلوگیری از بازگشت سرطان کمک کند، به ویژه اگر سرطان در مرحله II یا III باشد.
*بر اساس معیارهای درجه بندی، سرطان‌ها از I تا IV (1 تا ۴) مرحله‌بندی شده‌اند.
– درمان ترکیبی: اگر سرطان در مرحله III باشد و قابل جراحی نباشد، ممکن است شیمی‌درمانی به همراه پرتودرمانی تجویز شود.
– مرحله IV: اگر NSCLC شما در مرحله IV باشد، شیمی‌درمانی درمان اصلی محسوب می‌شود، اگرچه ممکن است برای کاهش علائم از پرتودرمانی نیز استفاده شود.
شیمی‌درمانی NSCLC معمولاً شامل ترکیبی از سیس‌پلاتین و کربوپلاتین به همراه داروهایی مانند دوستاکسل (Taxotere)، جمسیتابین (Gemzar)، پاکلی‌تاکسل (Taxol)، پمترکسد (Alimta) یا وینورلبین (Navelbine) است. اگر سرطان پس از اولین دوره شیمی‌درمانی بازگردد، ممکن است شیمی‌درمانی مجدد توصیه نشود.
روش شیمی درمانی سرطان ریه
برای سرطان ریه، شیمی‌درمانی معمولاً به صورت داخل وریدی (IV) انجام می‌شود. شما این درمان را در مطب پزشک، کلینیک یا بیمارستان دریافت خواهید کرد و در حین دریافت داروها استراحت خواهید داشت.
شیمی‌درمانی به صورت دوره‌های 3 تا 4 هفته‌ای انجام می‌شود. بین دوره‌ها، فرصت دارید تا استراحت کنید و بهبود یابید. ممکن است داروی خود را یک بار در هفته یا چند روز از هر دوره مصرف کنید. اگر سرطان پیشرفته باشد، ممکن است به چهار تا شش دوره درمان نیاز داشته باشید.
عوارض جانبی شیمی درمانی سرطان ریه
داروهای شیمی‌درمانی می‌توانند عوارض جانبی زیادی داشته باشند که بسته به نوع دارو، دوز و مدت درمان متفاوت است. برخی از این عوارض عبارتند از:
– ریزش مو
– زخم‌های دهان
– کاهش اشتها
– کاهش وزن
– تهوع
– استفراغ
– یبوست
– اسهال
– خستگی
– افزایش خطر عفونت
– کبودی
داروهایی مانند سیس‌پلاتین، وینورلبین، دوستاکسل و پاکلی‌تاکسل ممکن است باعث نوروپاتی محیطی شوند، که می‌تواند باعث درد، سوزش، سوزن سوزن شدن، ضعف یا حساسیت به سرما در دست‌ها و پاها شود. این عارضه معمولاً پس از پایان شیمی‌درمانی بهبود می‌یابد.
کاهش عوارض جانبی شیمی درمانی سرطان ریه
عوارض جانبی شیمی‌درمانی معمولاً پس از پایان درمان کاهش می‌یابد. در مورد عوارض جانبی خود با پزشک صحبت کنید تا ببینید آیا می‌توانید برای تسکین آن‌ها اقداماتی انجام دهید، مانند:
– استفاده از کلاه‌های خنک‌کننده برای جلوگیری یا کاهش ریزش مو
– مصرف داروهای ضد تهوع
– استفاده از چای یا آب‌نبات زنجبیلی یا نعنا برای کاهش تهوع مرتبط با شیمی‌درمانی
داروهای جدیدتر
این روزها، شیمی‌درمانی تنها دارویی نیست که برای درمان سرطان ریه استفاده می‌شود. آنتی‌بادی‌های هدفمند جدید و ایمونوتراپی ممکن است برای برخی از بیماران به جای داروهای شیمی‌درمانی استفاده شوند.
مهارکننده‌های چک‌پوینت نوع جدیدی از ایمونوتراپی هستند که از سیستم ایمنی بدن برای مبارزه با سرطان ریه و حتی از بین بردن آن استفاده می‌کنند. ایمونوتراپی ممکن است اولین خط درمان برای برخی از بیماران به جای شیمی‌درمانی باشد.
منبع: webmd
