دیابت افراد زیادی در دنیا را درگیر خود کرده است و متاسفانه افراد زیادی بر اثر عوارض آن جان خود را از دست می‌دهند. بیماری دیابت یا قند خون با افزایش قند خون مرتبط است و می‌تواند تاثیر زیادی بر روی سلامتی شما داشته باشد. اما نگران نباشید با رعایت برخی نکات در زندگی روزمره خود می‌توان عوارض دیابت را مدیریت کرد.
عوارض دیابت بر عروق بزرگ و عروق ریز بدن
به طور کلی عوارض دیابت به دو دسته تقسیم می‌شوند. آسیب به عروق بزرگ و آسیب به عروق ریز بدن. زمانی که دیابت به عروق بزرگ آسیب بزند، بیماری‌هایی مانند بیماری‌های قلبی، مغزی و بیماری شریان‌های محیطی بوجود می‌آید؛ اما اگر آسیب به عروق ریز وارد شود، منجر به بیماری‌هایی مانند نفروپاتی (آسیب کلیه)، رتینوپاتی (آسیب شبکیه) و نوروپاتی (آسیب اعصاب محیطی) می‌شود.
عمر طولانی‌تر با مدیریت عوارض دیابت
تحقیقات نشان داده است که اگر افراد دیابتی آگاهی خود را در زمینه عوارض دیابت و مدیریت بهتر عوامل خطر آن بالا ببرند، عمر طولانی تر و زندگی سالم تری خواهند داشت.
پزشکان و محققان برای کاهش تأثیر دیابت بر زندگی مردم و پیشگیری یا به تاخیر انداختن عوارض دیابت تلاش های زیادی انجام داده‌اند. در نتیجه در 20 سال گذشته، میزان چندین عارضه عمده در بین بزرگسالان آمریکایی مبتلا به دیابت کاهش یافته است.
دو عارضه‌ی مهمی که بیشترین کاهش را داشته است:
- حمله قلبی
- سکته مغزی
افراد دیابتی در مقایسه با افرادی که دیابت ندارند، بیشتر در معرض خطر بیماری‌های قلبی عروقی هستند و در سنین پایین‌تر به آن مبتلا می‌شوند.
خوشبختانه کاهش عوارض دیابت در بین افراد پیشرفت خوبی داشته است. در ایران نیز پزشکان در تلاش هستند تا با بالا بردن آگاهی مردم در حوزه پیشگیری از عوارض دیابت به کاهش این عوارض کمک کنند و شاهد سلامت هرچه بیشتر مردم کشورمان باشیم.
عوارض دیابت به هم مرتبط هستند
افراد مبتلا به دیابت ممکن است بیماری ها و عوارض مختلفی داشته باشند. یک بیماری در فرد دیابتی می‌تواند منجر به بدتر شدن عوارض دیابت گردد. برای مثال، بسیاری از افراد مبتلا به دیابت، فشار خون بالایی دارند که این فشار خون بالا باعث تشدید بیماری‌های قلبی عروقی، چشمی و کلیوی می‌شود. دیابت اغلب با بیماری اختلال چربی خون همراه است. این اختلال می‌تواند خطر بیماری قلبی و سکته مغزی را افزایش دهد. سیگار کشیدن در افراد دیابتی می‌تواند خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی را دو برابر بیشتر از افراد عادی کند.
عوارض عمده دیابت
بیماری قلبی و سکته مغزی (اختلالات قلبی و عروقی)
احتمال ابتلا به بیماری قلبی و سکته مغزی در افراد دیابتی دو برابر بیشتر از افراد سالم است. همچنین بیماران دیابتی در معرض اختلالات قلبی عروقی دیگری مانند فشار خون بالا می‌باشند.
نابینایی و سایر مشکلات چشمی
آسیب به عروق خونی شبکیه (رتینوپاتی دیابتی)، کدر شدن عدسی (آب مروارید)، افزایش فشار داخل چشم (آب سیاه).
بیماری کلیوی
بالا بودن سطح قند خون ممکن است باعث بیماری‌هایی مانند نفروپاتی و تنگی عروق کلیوی شود و منجر به کاهش عملکرد کلیه گردد. به این مشکل کلیه بیماری مزمن کلیه (CKD) یا نارسایی کلیه گفته می‌شود. در صورت پیشرفت بیماری نارسایی کلیه، ممکن است فرد مبتلا برای زنده ماندن به دیالیز منظم یا پیوند کلیه نیاز پیدا کند.
از هر 3 بزرگسال مبتلا به دیابت، 1 نفر مبتلا به CKD است. این بیماری ممکن است بدون علامت باشد و پزشک تنها با آزمایش بتواند متوجه آن شود.
آسیب عصبی (نوروپاتی)
یکی از شایع ترین عوارض دیابت، اختلال در عملکرد اعصاب محیطی است که می تواند باعث بی حسی و درد شود. آسیب عصبی اغلب روی پاها تأثیر می گذارد، اما می تواند بر گوارش، عروق خونی و قلب شما نیز تأثیر بگذارد.
قطع عضو
آسیب ناشی از دیابت به عروق خونی و اعصاب، به ویژه در پاها، می تواند منجر به عفونت‌های جدی و سخت، همچنین قرمزی و تورم پا شود. در موارد شدید شاید لازم باشد برای جلوگیری از گسترش عفونت اندام مبتلا قطع گردد.
سایر عوارض
بیماران دیابتی همچنین در معرض خطر ابتلا به بیماری‌هایی مانند ذات الریه، عفونت‌های دندانی، عفونت‌های پوستی و سایر عوارض مربوط به این بیماری هستند.
دیابت بارداری
دیابت بارداری می تواند عوارض جدی برای مادر و نوزاد ایجاد کند. مانند آسیب ناشی از زایمان و نقص‌های مادرزادی.
اکثر عوارضی که گفته شد معمولا در طولانی مدت ایجاد می‌شوند، در نتیجه ممکن است شما متوجه آن نشوید. به همین دلیل حتما با پزشک و دندانپزشک خود در ارتباط باشید.
در نظر داشته باشید که درمان زودهنگام، می تواند به پیشگیری یا به تاخیر انداختن عوارض مرتبط با دیابت و بهبود سلامت کلی شما کمک کند.
نکات پیشگیری از دیابت
رعایت یک سبک زندگی سالم، راه موفقیت شما برای مدیریت دیابت است. برای مدیریت دیابت نکات زیر را اولویت زندگی خود قرار دهید.
- از یک برنامه غذایی سالم پیروی کنید.
- حداقل 150 دقیقه در هفته (30 دقیقه، 5 روز در هفته) فعالیت بدنی داشته باشید.
- یک آزمایش منظم A1C برای اندازه گیری میانگین قند خون خود در طی 2 تا 3 ماه انجام دهید. (سعی کنید تا حد امکان در محدوده هدف خود بمانید.)
- سعی کنید فشار خون خود را زیر 140/90 میلی متر جیوه (یا هدفی که پزشک تعیین می کند) نگه دارید.
- سطح کلسترول خود را کنترل کنید.
- سیگار را ترک کنید.
همچنین ممکن است پزشک داروهایی را تجویز کند که به کنترل سطح قند خون، فشار خون، کلسترول و تری گلیسیرید کمک کند. حتما دوز و زمان دقیق مصرف داروها را رعایت کنید.
اگر اضافه وزن دارید، وزن خود را کاهش دهید. فقط 5 تا 7 درصد کاهش وزن، عوارض دیابت را کاهش می دهد. برای مثال کسی که 90 کیلوگرم وزن دارد، اگر 4 تا 6 کیلوگرم از وزن خود را کم کند، کمک زیادی به کاهش عوارض دیابت خواهد کرد.
داروها را طبق دستور پزشک مصرف کنید، همچنین اگر در مورد داروی خود سوال یا مشکلی دارید با پزشک خود صحبت کنید.
با تیم مراقبت های بهداشتی خود (پزشک مراقبت های اولیه، دندانپزشک، چشم پزشک و متخصص تغذیه) همراه باشید و از آنها کمک بگیرید.
مدیریت دیابت
با توجه به اینکه دیابت عوارض زیادی دارد، مدیریت آن بسیار مهم است. اما وقتی صحبت از مدیریت دیابت می‌شود، منظورمان چیست؟
به نکات زیر توجه کنید تا با این موضوع آشنا شوید:
- باید مراقب آنچه می‌خورید باشید.
- برنامه ثابت زمانی برای فعالیت بدنی داشته باشید و حتما انجام دهید.
- زمان مصرف داروها را فراموش نکنید.
- مانیتورینگ قند خون و فشار خون را در زمان خود انجام دهید.
- انجام بررسی‌های دوره‌ای مانند چشم پزشکی و آزمایشات کلیوی را فراموش نکنید.
همچنین در مقاله درمان دیابت راه حل‌های بیشتری برای کنترل دیابت آورده‌ایم.
به طور خلاصه به خاطر داشته باشید که بیماران دیابتی باید برای هرگونه علائم نگران‌کننده، مانند تغییر در بینایی، درد در پا، سرگیجه، علائم عفونت و غیره، به پزشک خود مراجعه کنند. همچنین، توصیه می‌شود که بیماران دیابتی با یک کارشناس تغذیه نیز مشورت کنند. کارشناس یک رژیم غذایی مناسب تدوین می‌کند و به حفظ سلامتی آنها کمک خواهد کرد. اگر با مدیریت درست باز هم با عوارض مواجه شدید هرگز نا امید نشوید. در هر صورت شما سبک زندگی سالم و مسیر درست را در پیش گرفته اید و از عوارض بدتر جلوگیری خواهید کرد.
مطالب مرتبط: داروهای کاهش قند خون _تست آنلاین دیابت نوع دو
منبع: Cdc.gov
