کمبود ویتامین د کودکان: علائم، عوارض و مقدار مورد نیاز روزانه آن

ویتامین د یکی از مهمترین ویتامین‌های کودکان می‌باشد. کمبود ویتامین د بیش از 1 میلیارد نفر را در سراسر جهان تحت تاثیر قرار می‌دهد.

این بیماری هم در کشورهای توسعه یافته و هم در کشورهای کمتر توسعه یافته رایج است و یک نگرانی عمده برای سلامت عمومی در تمام گروه‌های سنی، از جمله کودکان است.

کمبود ویتامین د کودکان می‌تواند بر رشد، پاسخ ایمنی و سلامت روان آنها تأثیر منفی بگذارد، به همین دلیل درمان مناسب مهم است.

این مقاله توضیح می‌دهد که چگونه کمبود ویتامین D بر کودکان تأثیر می‌گذارد، به چه میزان ویتامین D نیاز دارند و چگونه کمبود ویتامین D در نوزادان، کودکان و نوجوانان درمان می‌شود.

ویتامین د مورد نیاز نوزادان، کودکان و نوجوانان

شما در تمام طول زندگی خود از دوران نوزادی تا سنین بالاتر به ویتامین D نیاز دارید.

بدن شما برای حفظ سطوح بهینه کلسیم و فسفر، همچنین برای رشد سلول‌های ایمنی، معدنی شدن استخوان، تنظیم تولید پروتئین‌های التهابی به ویتامین د نیاز دارد.

در دوران نوزادی و کودکی ویتامین D برای رشد و تکامل سیستم اسکلتی ضروری است.

به دلیل نقش مهم ویتامین د در حفظ فرآیندهای حیاتی بدن، داشتن سطوح پایین یا کمبود آن می‌تواند بر سلامت شما تأثیر زیادی بگذارد.

به عنوان مثال، انجمن غدد درون ریز – یک سازمان پزشکی بین المللی – ادعا می‌کند که برای حفظ سطح ویتامین D نرمال، بزرگسالان احتمالاً به حداقل 37.5-50 میکروگرم ویتامین د در روز نیاز دارند.

این انجمن در مورد کودکان و نوجوانان حداقل مقدار 25 میکروگرم در روز را توصیه می‌کند.

صرف نظر از این موضوع، بسیاری از بزرگسالان و کودکان ویتامین D کافی را از طریق رژیم غذایی دریافت نمی‌کنند و کمبود آن در تمام گروه‌های سنی رایج است.

منابع ویتامین D

فقط چند غذا حاوی سطوح بالای ویتامین D هستند، مانند:

• ماهی قزل آلا
• ماهی سالمون
• شیر غنی شده با ویتامین D
• زرده انواع خاصی از تخم مرغ (مرغ‌های مرتع شده یا جوجه‌هایی که با خوراک غنی شده با ویتامین D تغذیه می‌شوند.)

به همین دلیل است که دریافت مقدار کافی ویتامین د از غذا به صورت روزانه دشوار است، به خصوص برای کودکان.

با وجود اینکه قرار گرفتن در معرض نور خورشید برخی از نیازهای روزانه شما به ویتامین D را برآورده می کند؛ اما مشخص نیست که برای حفظ سطوح مطلوب در بزرگسالان و کودکان چند ساعت در معرض نور خورشید قرار گرفتن لازم است.

به علاوه، فصل سال، ابری بودن هوا، استفاده از کرم ضد آفتاب و رنگدانه‌های پوست همگی می‌توانند بر قرار گرفتن در معرض اشعه ماوراء بنفش و سنتز ویتامین D در پوست تأثیر بگذارند.

در نتیجه احتمال کمبود ویتامین D در کودکانی که در آب و هوای سردتری زندگی می‌کنند و کودکانی که رنگ پوست تیره‌تری دارند بیشتر است.

آیا برخی از کودکان بیشتر در معرض خطر ابتلا به کمبود ویتامین D هستند؟

بله. برخی از کودکان به دلایلی مانند موارد زیر، بیشتر در معرض خطر ابتلا به سطوح پایین ویتامین D قرار دارند:

• رنگ پوست تیره
• توده چربی بیشتر بدن
• کم قرار گرفتن در معرض نور خورشید

کودکان و نوجوانانی که سطح چربی بدنشان بیشتر از سطح چربی استاندارد است، بیشتر در معرض خطر ابتلا به کمبود ویتامین D هستند.

علاوه بر این، کودکانی که رنگ پوست تیره‌تری دارند، به طور قابل توجهی بیشتر در معرض کمبود ویتامین D هستند. در واقع، افرادی که پوست تیره‌تری دارند نسبت به افرادی که پوست روشن‌تری دارند، باید 15 برابر بیشتر نور خورشید دریافت کنند، تا به همان میزان ویتامین D تولید کنند.

همچنین این موارد خطر کمبود ویتامین D را در کودک افزایش می‌دهد:

• زندگی در آب و هوای سرد
• قرار گرفتن محدود در معرض نور خورشید
• مصرف برخی داروها مانند داروهای ضد تشنج
• داشتن شرایط پزشکی که بر جذب یا مصرف ویتامین D تأثیر می‌گذارد، مانند بیماری کرون یا فیبروز کیستیک

چگونه کمبود ویتامین D بر کودکان تأثیر می گذارد؟ علائم و نشانه‌ها

پزشک از طریق آزمایش خون می‌تواند کمبود ویتامین دی را تشخیص دهد. کودکان نیز مانند بزرگسالان در صورتی که سطح ویتامین د آنها کمتر از 20 نانوگرم در میلی لیتر باشد، در دسته کودکان با کمبود ویتامین د در نظر گرفته می‌شوند.

کمبود ویتامین D ممکن است مورد توجه قرار نگیرد، زیرا معمولاً تا زمانی که کمبود شدید ایجاد نشود علائم قابل توجهی ظاهر نخواهد ‌شد.

به همین دلیل است که آزمایش منظم سطح ویتامین D بسیار مهم است، به خصوص اگر کودک در معرض خطر ابتلا به کمبود قرار دارد.

شیرخواران

کمبود ویتامین D در شیرخواران در سراسر جهان شایع است و میزان شیوع آن از 2.7٪ تا 45٪ متغیر است.

شیرخواران تا 2 سالگی در معرض خطر کمبود ویتامین د هستند. زیرا معمولاً نسبت به بزرگسالان کمتر در معرض نور خورشید قرار می‌گیرند.

برای جلوگیری از ابتلا به کمبود ویتامین D، آکادمی اطفال آمریکا توصیه می‌کند که شیرخوارانی که فقط با شیر مادر تغذیه می‌شوند، از بدو تولد هر روز یک مکمل ویتامین D 400 دریافت کنند.

اگر کودک دچار کمبود ویتامین D شود، ممکن است علائم زیر رخ دهد:

• تشنج به دلیل سطوح پایین کلسیم
• کم شدن رشد
• تحریک پذیری
• بی حالی
• ضعف عضلانی
• عفونت‌های مکرر تنفسی

کمبود شدید ویتامین D می‌تواند منجر به راشیتیسم یا نرمی استخوان شود، یک بیماری استخوانی که می‌تواند باعث ناهنجاری‌های رشد و بد شکلی مفاصل شود. راشیتیسم تاثیر زیادی بر شیرخواران و کودکان خردسال 6 تا 23 ماهه و نوجوانان 12 تا 15 ساله می‌گذارد.

کودکان و نوجوانان

اگرچه شیوع کمبود ویتامین د کودکان و نوجوانان برحسب منطقه جغرافیایی متفاوت است، اما به طور کلی مطالعات میزان شیوع آن را حدود 15 درصد در کودکان 1 تا 11 ساله و 14 درصد در کودکان و نوجوانان 12 تا 19 سال تخمین می‌زند.

در کودکان کوچکتر، کمبود ویتامین D می‌تواند برخی از علائم زیر را ایجاد کند:

• تحریک پذیری
• رشد آهسته
• شکستگی استخوان
• درد عضلانی

کمبود ویتامین دی ممکن است در کودکان خردسال بیشتر از نوجوانان خود را نشان دهد. زیرا در بسیاری از نوجوانان کمبود ویتامین د بدون علامت است.

به عنوان مثال، نوجوانان ممکن است درد در ناحیه پشت، ساق پا و ران و زانو درد داشته باشند. همچنین ممکن است هنگام بالا رفتن از پله‌ها، هنگام دویدن یا هنگام ایستادن درد را حس کنند.

از علائم کمتر شایع کمبود ویتامین د در نوجوانان انقباض صورت و اسپاسم در دست‌ و پاها است.

اگر این کمبود تشخیص داده نشود، می‌تواند منجر به دمینرالیزاسیون استخوان و شکستگی، تشنج و آسیب به قلب شود.

از آنجایی که کمبود ویتامین D می‌تواند با علائم مبهمی مانند درد، بی‌حالی و تحریک‌پذیری نیز تظاهر کند، نوجوانانی که این کمبود را دارند ممکن است به اشتباه با بیماری‌هایی مانند افسردگی یا فیبرومیالژیا تشخیص داده شوند.

صفحه رشد استخوان‌های نوجوانان معمولا بین 13 تا 15 سالگی در دختران و بین 15 تا 17 سالگی در پسران بسته می‌شود. این بدان معناست که هم راشیتیسم و هم استئومالاسی بسته به سن و الگوی رشد آنها می‌تواند در سنین نوجوانانی رخ دهد.

درمان کمبود ویتامین D در کودکان و نوجوانان

درمان کمبود ویتامین د کودکان و نوجوانان به عوامل مختلفی ربط دارد که یکی از آنها سن می‌باشد. به عنوان مثال درمان در شیرخواران به طریق متفاوتی از کودکان بزرگتر و نوجوانان انجام می‌شود.

پزشک مناسب‌ترین پروتکل را برای درمان کمبود ویتامین D کودک شما انتخاب می‌کند. برنامه‌های درمانی بسته به شدت کمبود ویتامین D، سن کودک، شرایط پزشکی و موارد دیگر می‌تواند به طور قابل توجهی متفاوت باشد.

توصیه‌های جهانی برای درمان راشیتیسم ناشی از کمبود ویتامین D در نوزادان و کودکان

زیر 3 ماهگی: 50 میکروگرم مکمل خوراکی روزانه به مدت 3 ماه

شیرخواران بین 2 تا 12 ماهه: 50 میکروگرم مکمل خوراکی روزانه به مدت 3 ماه یا یک دوز 1250 میکروگرم

کودکان 12 ماهه تا 12 ساله: 150-75 میکروگرم مکمل خوراکی روزانه به مدت 3 ماه یا یک دوز 3750 میکروگرم

کودکان بالای 12 سال: 150میکروگرم مکمل خوراکی روزانه به مدت 3 ماه یا یک دوز 7500 میکروگرم

پس از نرمال شدن سطح ویتامین D، توصیه می‌شود که نوزادان زیر 12 ماه دوز نگهدارنده روزانه 10 میکروگرم دریافت کنند. اما کودکان یک ساله یا بزرگتر باید دوز روزانه 15 میکروگرم را دریافت کنند.

همچنین توصیه می‌شود که کودکان و نوجوانان مبتلا به راشیتیسم به دلیل کمبود ویتامین D روزانه حداقل 500 میلی گرم کلسیم دریافت کنند.

پزشک کودک شما بهترین راه را برای درمان کمبود ویتامین د بر اساس نیاز و سلامت کلی بیمارتعیین می‌کند. شما هرگز نباید بدون مشورت با متخصص برای درمان کمبود ویتامین D فرزندتان تلاش کنید.

کودکان، به ویژه شیرخواران و کودکان کوچکتر، بیشتر در معرض خطر ابتلا به سمیت ویتامین D ناشی از دوزهای نامناسب مکمل هستند. در حالی که سمیت ویتامین D در جمعیت کودکان نادر است، اما می‌تواند تهدید کننده زندگی باشد.

اگر نگران کمبود ویتامین د کودکتان هستید، توصیه می‌کنیم برای انجام آزمایشات به پزشک مراجعه کنید.

قطره ویتامین D کودکان پدیاول یکی از مکمل‌های ویتامین د گروه هیتکو می‌باشد که حاوی دوز بهینه ویتامین د می‌باشد.

چرا پدیاول؟

• تهیه و ساخت مواد اولیه در امریکا، دارای گواهینامه GMP و تاییدیه FDA
• فاقد قند و شیرین کننده های مصنوعی از جمله آسپارتام، و مناسب برای کودکان دیابتی
• فاقد هرگونه مواد حساسیت زا از جمله نشاسته، شیر،لاکتوز، سویا، گلوتن، مخمر، ماهی، پارابن، مواد نگه دارنده
• با طعم بی نظیر تمشک قرمز

چگونه می‌توان سطح بهینه ویتامین D را حفظ کرد؟

به غیر از مکمل‌ها، غذاهای خاصی حاوی ویتامین D هستند که می‌توانید آنها را به رژیم غذایی کودکان اضافه کنید تا به حفظ سطح سالم ویتامین د سالم در بدن کودکان کمک کنید.

غذاهای سرشار از ویتامین که برای کودکان مناسب می‌باشند عبارتند از:

• ماهی آزاد صید شده
• شاه ماهی
• ساردین
• زرده تخم مرغ از مرغ‌های مرتع شده یا جوجه‌هایی که با خوراک غنی شده با ویتامین D تغذیه می‌شوند
• شیر و ماست که با ویتامین D غنی شده‌اند

علاوه بر دریافت این ویتامین از غذاها، کودکان می‌توانند با وقت گذراندن در بیرون از خانه و زیر نور خورشید البته با استفاده از محافظ مناسب در برابر آفتاب، ویتامین D دریافت کنند.

نکته

معاینه کودک توسط پزشک به طور مرتب برای سلامتی کودکان از اهمیت زیادی برخوردار است. آزمایش خون و غربالگری منظم می‌تواند به تشخیص کمبود ویتامین و سایر شرایط سلامتی کودک کمک کند. همچنین این معاینات به مراقبت مناسب در برابر هر گونه بیماری زمینه‌ای کمک می‌کند.

منبع: Healthline

مطالعه بیشتر: بیش فعالی در کودکان _ بشقاب غذای سالم کودکان