کیسه صفرا یک اندام کوچک در بدن است که در زیر کبد قرار دارد و وظیفه‌اش ذخیره صفرا برای کمک به هضم غذا است. سرطان کیسه صفرا یک نوع نادر از سرطان است که بیشتر از سلول‌های غده‌ای در دیواره داخلی کیسه صفرا شروع می‌شود. این سرطان معمولاً در مراحل پیشرفته شناسایی می‌شود، زیرا علائم اولیه آن ممکن است بسیار خفیف یا حتی غیرقابل توجه باشد.
علل سرطان کیسه صفرا
علت دقیق این نوع سرطان هنوز مشخص نیست، اما مانند دیگر انواع سرطان، جهش‌های ژنتیکی می‌توانند باعث رشد غیرقابل کنترل سلول‌ها و در نهایت ایجاد توده‌های سرطانی شوند. برخی عوامل خطر شناخته‌شده شامل التهاب مزمن کیسه صفرا، سنگ‌های صفراوی و پولیپ‌های کیسه صفرا است. این عوامل می‌توانند احتمال ابتلا به سرطان را افزایش دهند، اما وجود آن‌ها به معنای حتمی بودن ابتلا نیست.
عوامل خطر
برخی از عوامل خطر اصلی برای عبارت‌اند از:
- سنگ‌های صفراوی: سنگ‌هایی که می‌توانند مجاری صفراوی را مسدود کنند.
- پولیپ‌های کیسه صفرا: بیشتر پولیپ‌ها غیرسرطانی هستند، اما در موارد نادر می‌توانند سرطانی شوند.
- جنسیت: زنان بیشتر از مردان به این سرطان مبتلا می‌شوند.
- سن: افراد بالای ۶۵ سال بیشتر در معرض خطر هستند.
- عفونت‌های مزمن: مانند حصبه و کلانژیت اسکلروزه اولیه.
علائم
علائم این نوع سرطان معمولاً در مراحل اولیه خفیف و غیرمشخص هستند، اما در مراحل پیشرفته، علائم زیر ممکن است نمایان شوند:
- درد شکم در قسمت راست فوقانی
- زردی پوست و چشم‌ها
- تهوع و استفراغ
- کاهش وزن بی‌دلیل
- تب و نفخ شکم
- ادرار تیره
تشخیص و مراحل سرطان کیسه صفرا
تشخیص سرطان کیسه صفرا با استفاده از آزمایش‌های مختلف مانند سونوگرافی، سی‌تی اسکن، ام‌آر‌آی و بیوپسی انجام می‌شود. این سرطان به ۴ مرحله تقسیم می‌شود، از مرحله ۰ که سرطان محدود به محل اولیه است، تا مرحله ۴ که سرطان به نواحی دور بدن گسترش یافته است.
درمان
درمان سرطان کیسه صفرا بسته به مرحله بیماری متفاوت است. در مراحل اولیه، جراحی برای برداشتن تومور و کیسه صفرا معمولاً مؤثر است. مراحل پیشرفته‌تر، از شیمی‌درمانی و پرتو درمانی برای کاهش علائم و کنترل رشد سرطان استفاده می‌شود. در مواردی که امکان جراحی وجود ندارد، از مراقبت‌های تسکینی برای کاهش درد و سایر علائم استفاده می‌شود.
پیش‌آگهی سرطان کیسه صفرا
پیش‌آگهی سرطان کیسه صفرا به مرحله تشخیص آن بستگی دارد. در مراحل اولیه، احتمال بقای پنج‌ساله به ۵۰ تا ۸۰ درصد می‌رسد، اما در مراحل پیشرفته، این میزان به کمتر از ۱۰ درصد کاهش می‌یابد.
پیشگیری
اگرچه بسیاری از عوامل خطر این بیماری قابل تغییر نیستند، رعایت نکات زیر می‌تواند به کاهش خطر ابتلا کمک کند:
- حفظ وزن سالم: اضافه وزن یکی از عوامل خطر مهم است.
- رژیم غذایی سالم: مصرف میوه‌ها، سبزیجات و غلات کامل و کاهش مصرف غذاهای فرآوری‌شده.
- ورزش منظم: فعالیت بدنی به حفظ وزن سالم و تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می‌کند.
علائم این نوع سرطان اگرچه نادر است، اما با تشخیص زودهنگام و درمان مناسب، احتمال کنترل آن بیشتر می‌شود.
منبع: healthline
مطالعه بیشتر: سرطان پستان و جلوگیری از آن _ پیشگیری از سرطان _ شیوع سرطان در ایران
