آلرژی دارویی؛ نشانه‌ها، علل و پیشگیری از آن

آلرژی دارویی یکی از انواع آلرژی است که یک واکنش غیرعادی سیستم ایمنی بدن نسبت به یک دارو می‌باشد. هر دارویی، چه بدون نسخه، چه با نسخه و چه گیاهی، ممکن است عامل بروز آلرژی دارویی باشد. اما برخی داروها بیشتر احتمال ایجاد حساسیت دارند.

نشانه‌های شایع آن شامل کهیر، بثورات پوستی یا تب هستند. اگرچه در برخی موارد ممکن است واکنش‌های شدیدتری مانند آنافیلاکسی رخ دهد. آنافیلاکسی یک واکنش بسیار شدید و خطرناک است که می‌تواند زندگی فرد مبتلا را به ‌طور جدی تهدید کند.

آلرژی دارویی با عوارض جانبی دارویی تفاوت دارد. عوارض جانبی واکنش‌های پیش‌بینی شده به داروها هستند که معمولاً در برچسب دارو ذکر می‌شوند. همچنین، آلرژی دارویی با مسمومیت دارویی متفاوت است؛ مسمومیت در نتیجه مصرف بیش از حد دارو رخ می‌دهد. 

نشانه‌های آلرژی دارویی 

علائم آلرژی شدید دارویی معمولاً در عرض یک ساعت پس از مصرف دارو بروز می‌کنند، اما برخی واکنش‌ها مانند بثورات پوستی ممکن است ساعت‌ها، روزها یا حتی هفته‌ها بعد ظاهر شوند. علائم ممکن است شامل بثورات پوستی، کهیر، خارش، تب، تورم، تنگی نفس، خس‌خس سینه، آبریزش بینی و چشم‌های اشک آلود باشد.

آنافیلاکسی یک واکنش نادر و خطرناک است که می‌تواند به مشکلات شدید تنفسی، تهوع، استفراغ، اسهال، سرگیجه، افت فشار خون، تشنج و حتی از دست دادن هوشیاری منجر شود. 

سایر مشکلات ناشی از آلرژی دارویی

برخی واکنش‌های آلرژیک کمتر شایع هستند و ممکن است روزها یا هفته‌ها پس از مصرف دارو بروز کنند و حتی بعد از قطع مصرف دارو نیز ادامه داشته باشند. این موارد شامل بیماری سرمی، کم خونی ناشی از دارو، بثورات دارویی همراه با ائوزینوفیلی و علائم سیستمیک و التهاب کلیه‌ها می‌شود. 

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد 

اگر پس از مصرف دارو علائم شدید یا مشکوک به آنافیلاکسی را تجربه کردید، بلافاصله با اورژانس تماس بگیرید. اگر علائم خفیف‌تری از آلرژی دارویی دارید، در اولین فرصت به پزشک مراجعه کنید. 

علل

این نوع آلرژی زمانی رخ می‌دهد که سیستم ایمنی بدن، دارو را به اشتباه به‌ عنوان یک عامل مضر تشخیص دهد. این واکنش ممکن است در همان اولین بار مصرف دارو یا پس از مصرف مکرر آن رخ دهد.

مطالعه بیشتر: ایمونوتراپی آلرژی

داروهایی که بیشتر با آلرژی مرتبط هستند

برخی داروها بیشتر از دیگر داروها با آلرژی مرتبط هستند، مانند آنتی‌بیوتیک‌ها (مانند پنی‌سیلین)، مسکن‌های درد (مانند آسپرین و ایبوپروفن)، داروهای شیمی درمانی و داروهای بیماری‌های خودایمنی.

واکنش‌های دارویی غیر آلرژیک 

برخی واکنش‌های دارویی می‌توانند علائمی مشابه آلرژی ایجاد کنند، اما بدون فعالیت سیستم ایمنی. این واکنش‌ها به عنوان حساسیت‌های غیر آلرژیک شناخته می‌شوند. 

عوامل خطر 

عواملی مانند داشتن سابقه دیگر آلرژی‌ها، سابقه شخصی یا خانوادگی، افزایش مواجهه با یک دارو و برخی بیماری‌ها می‌توانند خطر ابتلا به این نوع آلرژی را افزایش دهند. 

پیشگیری از آلرژی دارویی 

اگر حساسیت دارویی دارید، بهترین راه پیشگیری اجتناب از مصرف آن دارو است. اقدامات پیشگیرانه شامل آگاه سازی کادر درمان از حساسیت دارویی شما است.

با رعایت این موارد، می‌توانید از خطرات احتمالی ناشی از آلرژی دارویی جلوگیری کنید و در مواقع اضطراری از درمان مناسب بهره‌مند شوید.

منبع: Mayoclinic

مطالعه بیشتر: درمان گلودرد ناشی از آلرژی _ آپو سیتریزین و تسکین آلرژی